Als je praat met filosofen of andere wetenschappers, zullen ze je vertellen dat we de toekomst niet kunnen voorspellen. En tegelijkertijd is bijna alles wat we doen en maken afhankelijk van voorspellingen. Een van de belangrijkste uitdagingen is niet of we de toekomst kunnen voorspellen, maar hoe ver we de toekomst voorspellen binnen een bepaalde foutmarge.
Knowledge gap
Laten we als voorbeeld volgende week nemen. Kunnen we het nieuws van volgende week voorspellen. Op basis van data die we constant meten kunnen we wel een aanname of voorspelling doen. Maar er is tegelijkertijd nog zo veel dat buiten onze kennis valt, waar nog geen modellen en algoritmes voor bestaan. Dat maakt het onmogelijk alles te voorzien. Een belangrijke vraag voor onze maatschappij is dus in hoeverre we kunnen uitgaan van voorspellingen van voorspellers, futurologen of andere mensen die beweren te kunnen voorspellen wat er gaat gebeuren.
Dit thema speelt in heel veel sectoren binnen onze maatschappij. Denk bijvoorbeeld aan voorspellingen omtrent klimaatverandering, of over artificial intelligence (AI). Zelfs voorspellingen van biologen hoe wij als menssoort evolueren.
Foutmarge
Niet gek dus dat veel mensen sceptisch zijn over toekomstvoorspellingen of mensen die beweren de toekomst te kunnen voorspellen. Er is immers zo veel data die we nog niet kennen. Dus als we de toekomst niet kunnen voorspellen, wat is dan een goede manier om met de toekomst om te gaan, om het in te plannen? Betekent dit dat we onze tijd verspillen wanneer we proberen de toekomst te voorspellen?
Het antwoord is nee. De truc is om te erkennen dat er een bepaalde foutmarge in onze voorspellingen zal zitten. Nadenken over de toekomst, en het denken in verschillende scenario’s, biedt ons de mogelijkheid om over de waarde en voordelen van deze scenario’s na te denken en te hier op te reflecteren.
Het belang van scenario denken
Neem bijvoorbeeld de opkomst van artificial intelligence, en stel je een systeem voor waarbij een groot deel van de zorg afhankelijk is van robots. We weten nog niet of dergelijke oplossingen in de toekomst mogelijk zijn, maar we kunnen ons wel een voorstelling maken bij de impact die dit heeft op ons leven. Willen we bijvoorbeeld onze zorg uitbesteden aan robots, of vinden we dit oncomfortabel of onethisch?
Voor de wetenschap is het dus heel belangrijk te blijven praten, en discussies over de toekomst niet te vermijden. Sterker nog, een denktank van creatieve geesten en slimme wetenschappers kan super vruchtbare resultaten opleveren. Niet voor niets is science fiction een cruciaal onderdeel van onze maatschappij.